Adalet dünyasında tartışma yaratan bir dava var. Uygulama üzerinden gönderilen mahkeme celplerinin geçerli olup olmadığını kontrol edin.
WhatsApp üzerinden gönderilen celpler kanun kapsamında değildir, ancak geçerli bir amaca hizmet ediyorsa verilebilir. Bu anlayışla Yüksek Federal Mahkeme Üçüncü Heyeti, Brezilya'da yasal olarak düzenlenmeyen ancak izin verilen bir seçenek olan mesajlaşma uygulamalarının polis faaliyetlerinde kullanımı konusunda polis yetkilileri tarafından benimsenmesi gereken yönergeleri sundu.
Konu, iki kızına bakmak için gerekli sosyoekonomik ve psikolojik koşulları taşımadığı gerekçesiyle velayet hakkının elinden alındığı davada gıyabında yargılanan bir annenin açtığı özel dava dilekçesinin konusuydu. Rio de Janeiro'da bir kamu avukatı tarafından temsil ediliyor. Okumaya devam edin ve daha iyi anlayın.
Ne oldu?
Mahkeme görevlileri, tebligatı okuduktan sonra küçüklerden biriyle telefonla iletişime geçti. Daha sonra Rio de Janeiro Mahkemesi'nin tamamen yasal bir prosedür olarak değerlendirdiği PDF formatındaki bir belgeyi WhatsApp üzerinden gönderdi.
STJ raportörü Nancy Andrighi, içeriğin aslında davanın konusu olan çocuğun annesine ulaştığına dair bir kanıt olmadığını söyledi. WhatsApp üzerinden belgeyi alan kişinin okuma yazma bilmediğini de sözlerine ekledi. Belgeleri anlayamama durumu, okuma yazma bilmeyen kişiyi hukuk nazarında aciz kılıyordu. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 247. maddesinin 2. fıkrası hükmü uyarınca, tebligat elektronik ortamda yapılır ve ilgilinin kanun önünde ehliyetsiz olması hâlinde tebligat yapılmaz.
Bakan, annenin yargılamada kızlarının velayetini kaybetmesi nedeniyle uğradığı zararın açık olduğunu belirtti. Zira davacı, istinaf mahkemesine zamanında cevap vermemiş ve kızına ilişkin aile haklarından mahrumiyet talebini sürdürmüştür. Başka bir deyişle, annenin mesaja erişimi olmadığı, zamanında cevap vermediği ve oy birliğiyle kızları yetiştiremeyeceğine karar verildi.
Atıfların geçerliliği
Nancy Andrighi'nin konuşması, kurumların karşılaştığı zorlukların bir örneğidir kolluk kuvvetleri Mesajlaşma uygulamalarında gerçekleştirilen prosedürel işlemlerde karşılaşılan sorunlar. Brezilya'da çok sayıda yönetmelik, düzenleyici kılavuz ve iç yönetmelik, çeşitli ve eşit olmayan usul ve geçerlilik gerekliliklerine sahiptir. Gerçek şu ki, buna dair hiçbir yasa yok.
Yargı hizmetlerinin elektronik ortamda sunulmasının geçerli olmasını sağlayan HMK'da değişiklik yapan 14.195/2021 sayılı Kanun'umuz bulunmakta olup, tarafların kayıtlı elektronik adresleri (e-posta) üzerinden detaylı bir doğrulama ve yetkilendirme prosedürü ile birlikte işleme konulması öngörülmüştür. Yani WhatsApp gibi uygulamaları kapsamıyor.
Kısacası, Andrighi'nin de vurguladığı gibi, bugün mesajlaşma uygulamaları aracılığıyla açılan davalar, celpler, ihtarlar için yasal bir dayanak veya yetki bulunmamaktadır ve bu şekilde yürütülen davalar teorik olarak geçersizdir, çünkü mevcut standartlara uymamaktadır.
Ancak, kullanımı hükümet tarafından yapılan uygulamalar Hukuki bir şekle bağlı olmaksızın yapılan, ancak sanığı bilgilendirme amacını gerçekleştiren bir eylem olarak yorumlandığında geçerli olabilir.
Bakan, ayrıca, öncelikle bilginin alıcıya gerçekten iletilmesinin ve içeriğin açık ve anlaşılır olmasının sağlanmasının önemli olduğunu söyledi. Böylece, ilgili tüm tarafların bilgisi dışında hiçbir işlem yapılmamış olur. Mesela, kanunun veya hakimlerin koyduğu sürelere uymayan bu annenin başına gelenler gibi.
